AK Parti Genel Lider Yardımcısı Nurettin Canikli, toplumsal medya hesabından, altılı masanın mutabakat metnindeki iktisat vaatlerine ait değerlendirmelerde bulundu. Canikli, Altılı Masa’nın EYT maaşlarını ödeyemeyeceğini öne sürdü.
‘ALTILI MASA’NIN ELİNDE FAİZ ORANLARINI ARTIRMAKTAN ÖBÜR SEÇENEĞİ BULUNMUYOR’
AA’nın haberine nazaran Canikli, mevzuyla ilgili toplumsal medya hesabından paylaşımlar yaptı. Canikli “Metinden, altılı masanın iktidara geldiklerinde müspet gerçek faiz siyasetini uygulayacakları anlaşılmaktadır. Kısaca enflasyon oranının üzerinde nominal faiz olarak tanımlanabilecek olumlu gerçek faiz hususu mutabakat metninde açıkça yer almamaktadır. Lakin, İktisat, Finans ve İstihdam başlıklı kısımdaki 261 adet amaç ve teklif ortasında, müspet gerçek faizin tesirli bir formda uygulanacağını deşifre eden birçok teklif bulunmaktadır” dedi.
Söz konusu vaatlerin Altılı Masa’nın müspet gerçek faiz siyasetine geçeceğini ve mevcut negatif gerçek faiz siyasetinin terk edileceğini açıkça gösterdiğini vurgulayan Canikli, altılı masanın Kur Muhafazalı Mevduat hesabı açılmasını durduracağına ait vaadiyle ilgili şu tespitlerde bulundu: “Kur Muhafazalı Mevduat uygulaması bilhassa hane halkının dövize yönelik talebini büyük oranda engellemiştir. Hatta döviz tevdiat hesaplarının bir kısmının TL’ye dönüşümünü sağlayarak döviz üzerindeki baskıyı önemli ölçüde hafifletmiştir. Şu ana kadar aksi para ikamesine (ters dolarizasyon) geçişte dikkate alınması gereken kıymetli bir katkı sağlamıştır. Kur Muhafazalı Mevduat sistemi uygulamadan kaldırıldığında, Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarındaki paranın tamamı dövize yönelecek, doların fiyatı patlayacaktır. Bu türlü bir tabloda, altılı masanın elinde doların fiyatının denetimden çıkmaması için faiz oranlarını artırmaktan öbür bir seçeneği bulunmamaktadır. Altılı masa da faiz oranını hane halkının dövize yönelmesini engelleyecek bir orana, minimum olarak enflasyon oranının üzerine yükseltecektir.”
‘PARASAL SIKILAŞTIRMA OLACAK’
Canikli, müspet gerçek faiz uygulamasının başta bütçe istikrarı, cari istikrar üretim ve istihdam olmak üzere makro yapısal değişkenlere tesirine değinerek devletlerin piyasadan borçlanmaları karşılığında borç aldıkları kısımlara faiz ödediklerini hatırlattı. Faiz ödemelerinin bütçelere masraf yazılarak yapıldığını ve bunların büyük sayılara tekabül ettiğini kaydeden Canikli, Hazine’nin bugün yüzde 10-11 üzere son derece düşük bir faiz oranıyla borçlandığını belirtti.
“Enflasyon oranının yüzde 55 olduğu dikkate alınırsa Hazine’nin ne kadar büyük avantajlı negatif gerçek faizle borçlandığı görülecektir.” sözlerini kullanan Canikli şöyle devam etti: “Eğer, Hazine, altılı masayı oluşturan partilerin uygulayacaklarını taahhüt ettikleri müspet gerçek faiz oranı ile borçlanmış olsaydı Hazine’nin borçlanma faizi en düşük yüzde 56 olacaktı. Yani, enflasyon oranının en az 1 puan üzerinde faiz oranı ortaya çıkacaktı. Faiz oranının yükselmesi en fazla Hazine’yi, yani Bütçeyi olumsuz tarafta etkileyecek ve Hazine’nin faiz yükü artacaktı. Hazine çok büyük ölçüde ek faiz yükü ile karşı karşıya kalacaktı.”
Altılı Masa’nın muhtemel uygulamalarıyla borçlanmaların ve faiz siyaseti ortasındaki faiz yükü farkının yaklaşık 284 milyar lira civarında olacağına dikkati çeken Canikli, şunları kaydetti: “2023 bütçesinde 284 milyar liralık ek faiz ödemesi için doğal olarak rastgele bir ödenek tahsis edilmemiştir. Bu noktada sorulması gereken soru şudur: Altılı masa bu parayı nereden bulacaktır? İki seçenek kelam hususudur. Birincisi; 284 milyar liralık ek faiz ödemesi direkt yahut dolaylı olarak Merkez Bankası tarafından finanse edilebilir. Altılı masa bu formülü kullanamaz. Zira, mutabakat metninin para siyaseti başlığı altında yer alan vaat gereği, nakdî genişlemeye yol açacak bir uygulamanın yapılmayacağını söz ederek kendilerini bağlamışlardır. Ayrıyeten, altılı masanın IMF ile bir stand-by düzenlemesi yapacakları hususu dikkate alındığında ve nakdî sıkılaştırmanın da IMF programlarının vazgeçilmez ögelerinden biri olduğu göz önünde bulundurulduğunda, IMF’nin nakdî genişlemeye yol açacak bir uygulamaya müsaade vermeyeceği açıktır. İkincisi; öteki usul, Hazine’nin 284 milyar milyarlık ek faiz ödemesi için borçlanmaya gitmesidir. Altılı masanın bu metodu kullanma imkanı da bulunmamaktadır. Mali sıkılaştırmayı merkeze alan bir para siyasetinin uygulandığı periyotta Hazine para piyasasına 284 milyar lira fiyatında bir ölçüyle alıcı olarak girdiğinde faiz oranları uçuşa geçer.”
‘SOSYAL HARCAMALARDAN KESİNTİ YAPILACAK’
Altılı Masa’nın bir IMF programı uygulayacağı dikkate alındığında yalnızca yatırım harcamaları, toplumsal harcamalar ve toplumsal güvenlik harcamalarından kesinti yapabilecekleri sonucuna ulaşılacağını belirten Canikli, “Sosyal harcamalar, yoksul fukaraya aktarılan kaynaklardır. Toplumsal güvenlik harcamaları, emekli maaşları için SGK’ye aktarılan kaynaklardır” sözlerini kullandı.
Altılı Masa’nın, uygulayacağını vaat ettiği yüksek faiz siyasetine bağlı artan faiz harcamaları nedeniyle toplumsal harcamalardan kesinti yapacağını anlatan Canikli, “Yani altılı masa EYT’lilerin emekli maaşlarını ödeyemeyecektir. Emekli maaşlarının ve hatta memur maaşlarının ödenmemesi tehlikesi geçmişte de gündeme gelmiştir. Faiz ödemelerinin bütçe içindeki hissesinin yüksek olduğu devirlerde, bütçe ödeneklerinin değerli bir kısmı (yüzde 43’e kadar yükselmiştir) faiz harcamalarına aktarılınca, devlet yatırıma, toplumsal alanlara ve toplumsal güvenliğe kaynak bulmakta zorlanmıştır” dedi. (HABER MERKEZİ)