Kahramanmaraşlı merkezli iki büyük zelzele 10 vilayette büyük yıkıma neden oldu. AFAD, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda 31 bin 974 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Sarsıntılardan etkilenen 10 vilayette 41 bin 791 bina için yıkık, acil yıkılacak yahut ağır hasarlı tespiti yapıldı. Devlet ve millete el ele vererek zelzelenin yaraları sarılmaya çalışılıyor. Binanın riskli yapı tespit raporu sonucu olumsuz çıktığında 60 gün içinde bina yıkılıyor. Acıların tekrar etmemesi için yapabileceğimiz birinci şey oturulan meskenlerin sağlam olduğundan emin olmak. Pekala meskenin zelzeleye dayanıklılığını nasıl sorgulayabiliriz? Bina sağlamlık testi için nereye başvurulur?
Vatandaşlar ülkemizde yaşanan Kahramanmaraş merkezli zelzele felaketlerinin akabinde binaların ne kadar sağlam olduğunu merak ediyor. Binaların sağlamlığı hem devlet hem de özel kurumlardan öğrenebilmek mümkün. Pekala, bina zelzele testi nerede yaptırılır? Bina sağlamlığı nasıl öğrenilir?
Bina zelzele testi için nereye başvurulur?
Yaşadığınız binanın sarsıntıya dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var. Bunlardan birincisi belediyeler üzere devlet kurumları ikincisi ise özel şirketler. Yaşadığınız binanın sarsıntıya dayanıklılığını test ettirmek için önünüzde iki yol var: Belediye, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü, Kaymakamlık üzere resmi kurumlara başvurmak yahut özel bir şirketle anlaşmak.
Deprem risk tahlili nasıl yapılır?
Uzmanlar, tipik bir risk tahlili sürecini şöyle özetliyor: “Önce ön belirtilerine bakılır, yeterli bir mühendis ve mimar bu ön müşahedede mümkün sıkıntıları tespit edilebilir. Gerekirse karot alma yoluna gidebilir.”
Deprem risk tahlili süreci şöyle işlemektedir: Firmayla yaptığınız mutabakat yahut binanın geçmişine dair bilinenlere dayanarak, kimi durumlarda grupların binayı detaylı bir biçimde incelemesi ve karot almadan röntgen formülünü kullanması kâfi olabiliyor. Binanın yeri, temeli, kirişleri, duvarları, kolonları ve statik özellikleri üzerinde detaylı inceleme yapılıyor.
Ancak birçok durumda da binanın durumu yahut bu incelemenin kesin inanç vermesi gerekliliği, yapının ana taşıyıcı kolonlarından, kirişlerinden ve döşemelerden örnekler (karot) alınmasını gerektiriyor. Sonrasında, alınan karot laboratuvar ortamında çeşitli kriterler üzerinden direnç, basınç ve kalite ölçümlerine tabi tutuluyor.
Binaların taşıyıcı elemanlarında kullanılan demirlerin çap, adet ve aralık özellikleri ile nervürlü olup olmadıkları da röntgen aygıtlarıyla belirleniyor. Birtakım betonarme taşıyıcı ögelerde sıyırma süreci yapılarak demirlerin paslanıp paslanmadığı, taşıyıcı elemanların bu nedenle zayıflayıp zayıflamadığı da tespit ediliyor.
Bu zelzeleye dayanıklılık testi sonrasında yapının bilgisayarda üç boyutlu simülasyonu hazırlanıyor ve zelzele test raporu yazılıyor. Bu rapor, size binanızın zelzeleye ne kadar güçlü olduğunu, hangi bölgelerinin hangi riskleri içerdiğini ve alınması gereken tedbirleri gösteriyor.
Bina sağlamlık testi için nereye başvurulur?
Binaların dayanıklılığını denetim etmek için öteki bir seçenek sarsıntı testi yaptırmaktır. Belediye ve başka kuruluşlara bu mevzuda müracaat yapılabilir. Müracaat sonrası vazifeliler gelip binayı denetim ediyorlar ve binada daha ayrıntılı inceleme yapılması için uzman şirketlere yönlendiriyorlar. Yapılan inceleme sonucunda binada riskli bir durum varsa bu mevzuda uzman şirketler bir rapor hazırlıyor. Bu rapor sonucuna nazaran bina riskli ise gerekli süreçler yapılıyor.
Binalara çürük raporu verilirse binanın elektrik ve suyu kesiliyor mu, bina çabucak yıkılıyor mu?
Binalara halk ağzıyla ‘çürük raporu’ resmi ağızla ‘Riskli yapı tespit raporu’ alındığında ve bu rapor olumsuz çıktığında 60 gün içinde binanın elektrik ve suyu kesiliyor, tahliyesi yapılıyor ve bina yıkılıyor.