İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) düzenlediği İnsan Haklarına Hürmet Yürüyüşü’nde slogan atılması polis tarafından engellendi. Yürüyüşün alkışlarla devam etmesi üzerine İHD üyelerinin önünü kesen polislerin alkışı da yasakladığı söylendi. Dernek üyeleri yaşanan duruma “Nefes almamız da yasak mı?” diyerek reaksiyon gösterdi.
İHD İzmir Şubesi, 10-17 Aralık İnsan Hakları Haftası’nın son gününde “İnsan Haklarına Hürmet Yürüyüşü” düzenledi. Konak Eski Sümerbank önünde toplanan dernek üyeleri, “Yaşam için barış” ve “İnsan haklarıyla insandır” yazılı pankartlar ile kordonda bulunan İl Kültür Müdürlüğü önüne hakikat yürüyüşe geçti. Yürüyüşte “Barış çabucak şimdi”, “Eşit yurttaşlık istiyoruz”, “Anadilde eğitim istiyoruz” ve “Laiklik” yazılı dövizler taşıyan dernek üyeleri, sık sık “Tedavi haktır engellenemez”, “Biji aşiti, yaşasın barış” ve “Çocuk çocuktur istismar suçtur” sloganları attı.
Gazeteduvar’da yer alan habere göre, çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri de katıldığı yürüyüşte kitlenin önü bir mühlet sonra polis tarafından kesildi. Slogan atıldığı sürece yürüyüşe müsaade verilmeyeceğini belirten polis ile yapılan görüşmeler sonucu yürüyüşe devam edildi. Yürüyüşe alkışlarla devam edilmesi üzerine ise kitlenin önü tekrar kesilerek alkışsız bir biçimde yürüyüşe devam edilmesi gerektiği söylendi. Dernek üyeleri yaşanan duruma “Nefes almamız da yasak mı?” diyerek reaksiyon gösterdi.
“Türkiye OHAL rejimiyle yönetliliyor”
Yürüyüşün akabinde açıklama yapan İHD İzmir Şube Başkanı Zafer İncin, BM İnsan Hakları Kozmik Beyannamesi’nin kabul ve ilanının 74’üncü yıl dönümü olduğunu belirtti.
İnsan Hakları Üniversal Bildirgesi’nde belirtildiği üzere barış, adalet, eşitlik, özgürlük ve insan onurunun korunmasını ve bu hakların korunması ve garanti altına alınması maksadıyla hak, hukuk çabasına devam ettiklerini vurgulayan İncin, “Devletlerin demokrasi ve hukuk taahhüdünden giderek uzaklaşmaları insanlığın en kıymetli kazanımlarından birisi olan insan haklarının hem bir referans sistemi hem de bir kontrol düzeneği olarak zayıflamasına yol açmıştır” dedi.
“Türkiye’de de tüm yoğunluğu ve yükü ile hak ihlalleri yaşanmaktadır” diyen İncin, “Ülke, 2016 yılından bu yana evvel direkt, 19 Temmuz 2018 tarihinden itibaren de resmen kaldırıldığı söylense de yapılan pek çok düzenleme ile süreklilik kazandırılan bir OHAL rejimi ile yönetilmektedir” tabirlerini kullandı.
“Yönetenler hayatın her alanında insanların ömürlerini çekilmez hale getirdi”
“Türkiye’yi yönetenlerin hayatın tüm alanlarında özgürlükçü uygulamalardan kaçışı, insan hak ve özgürlüklerinin uygulanamaz ve kullanılamaz hale getirilerek hayatın her alanında insanların hayatlarını çekilmez hale getirdiğini” söyleyen İncin, şöyle devam etti:
“Siyasal iktidar ülkenin tüm problemlerini güvenlik ve ‘beka’ sorunu olarak göstererek toplumu kutuplaştırmış, çatışma ve savaşı tek prosedür olarak benimsediğinden 2022 yılında da ülkede yüksek sayılarda ömür hakkı ihlalleri yaşanmıştır. Çok faklı toplumsal kısımlardan beşerler ya direkt kolluk güçlerinin şiddeti ya da devletin tedbire ve muhafaza yükümlülüğünü yerine getirmemesi sonucu, üçüncü şahıslar tarafından gerçekleştirilen şiddet sonucunda ömürlerini yitirmişlerdir. Üniversal hukukun mutlak olarak yasaklamasına ve insanlığa karşı bir hata olma vasfına karşın azap olgusu, 2022 yılında da Türkiye’nin en başat insan hakları sorunu olmuştur. Resmi gözaltı merkezlerinin yanı sıra kolluk güçlerinin barışçıl toplanma ve şovlara müdahalesi sırasında, sokak ve açık alanlarda ya da konut ve iş yeri üzere yerlerde, yani resmi olmayan gözaltı yerlerinde ve gözaltı dışındaki ortamlarda yaşanan azap ve başka berbat muamele uygulamaları, yeni bir boyut ve yoğunluk kazanmıştır.”
‘2022 yılı da kısıtlama ve ihlallerin kural olduğu bir yıl oldu”
2022 yılında da bir evvelki yıl üzere toplantı ve şov yapma özgürlüğü açısından kısıtlama ve ihlallerin kural, özgürlüklerin kullanımının ise istisna olduğu bir yıl olduğunu belirten İncin, insan hakları örgütlerinin, dernek, vakıf, emek ve meslek örgütleri ile siyasi partilerin çok sayıda üye ve yöneticisinin gözaltına alındığını, tutuklandığını, haklarında açılan davalar ile üzerlerinde baskı oluşturulmaya çalışıldığını lisana getirdi.
Kürt meselesinin her vakit demokratik, barışçıl ve adil tahlilini savunduklarını lisana getiren İncin, çatışmaların çabucak durması gerektiğini tabir etti. 2022’de de ırkçı ve nefret içerikli şiddet maruz kalan sığınmacı ve mültecilerin ömürlerini yitirdiğini söyleyen İncin, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine de dikkat çekti.
“İş cinayetleri önlenmeli”
Türkiye’de son 40 yılın en ağır ekonomik krizlerinden birini yaşadığının altını çizen İncin, “Bu şartlarda emekçi ve işçilerin kazanılmış haklarına dokunulmamalı, enflasyon sayıları manipüle edilmemeli, kıdem tazminatı hakkına dokunulmamalı ve iş cinayetleri önlenmelidir. Personel ve işçilerin hak arama aksiyonları yasaklanmamalı, sendikalaşma, grev ve toplu aksiyon hakkı garantiye alınmalıdır” dedi.
“İnsan haklarına saygıyı yükseltmeye devam edeceğiz”
Son olarak insan hakları uğraşına devam edeceklerini vurgulayan İncin, “Varoluş nedenleri hak ihlallerinin son bulduğu, adalet, barış ve demokrasinin tesis edildiği bir ülke ve dünyaya ulaşmak olan bizler, dün olduğu üzere bundan sonra da tüm zorluklara rağmen ihlalleri belgeleyip, raporlayarak görünür kılmaya, böylece önlemeye, cezasızlıkla gayret etmeye ve insan haklarına saygıyı yükseltmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Açıklamadan sonra insan hakları savunuculuğu yaparken hayatını yitirenler anısına denize karanfiller bırakıldı.
