Aydın, Manisa, Muğla, Denizli ve Uşak’ta tütün alımı yapan 5 şirket Mayıs ayında üreticilere boş mukavele imzalattı. Tütünde alım devrinin gelmesi ile birlikte kontratlara fiyat olarak kilo başına 55 lira yazılması çiftçiyi isyan ettirdi. Eserin emekleri hariç kilo başına 80 lirayı bulan maliyeti olduğunu söyleyen çiftçiler alımın en az 100 liradan gerçekleştirilmesini istedi.
Ürün alımını başlatmayarak tütüncünün direncini kırmaya çalışan firmalara üreticiler Denizli’nin Kale ilçesinde miting düzenleyerek karşılık verdi. Yaklaşık 5 bin üretici şirketleri protesto etti, eserlerinin 100 liranın altında fiyatla satmama kararlarını açıkladı.
‘ÜRETİCİ MUTTALİP İBİLEME: 100 LİRANIN ALTINDA ESER TESLİM ETMEYECEĞİZ’
Kaleli tütün üreticisi Muttalip İbileme tütünü 100 liranın altında teslim etmeyeceklerini belirterek; “Bizler yaz günü güneşin altında kavrulurken milyon dolarlık yatlarına binip ülke ülke gezenler buraya temsilciler gönderdi. Bu beşerler yanımıza geldiğinde güneş gözlüklerini bile çıkarmadılar.
Bundan sonra fiili olarak harekete geçme vakti geldi. Bizler yarın tütünlerimizin teslim vakti geldiğinde fiyat soracağız. Hala birebir fiyatta direnirlerse 100 liranın altında eseri teslim etmeyeceğiz. Bu kavruk yüzlü insanların şimdiye kadar ses çıkarmadığına bakmasınlar” tabirlerini kullandı.
‘EKSPERLER DİRENCİ KIRMAYA ÇALIŞIYOR’
Kalabalığa konuşan bir üretici eksperlerin eser alımı için Acıpayam’ı kullanmak istediklerini belirterek, “Bazı eksperler dediler ki, biz Kale, Beyağaç yahut Tavas’tan kantar yapamayız lakin Acıpayam’ı deleriz ve oradan almaya başlarız. Acıpayamlılar size soruyorum, 100 liranın altında tütün verecek misiniz?” diye konuştu. Acıpayamlı üreticilerin olduğu küme ‘hayır’ diyerek karşılık verdi.
Aydın’ın Bozdağ ilçesi üreticilerinden Arif Çitftçioğlu ise; “Kadın erkek, çoluk çocuk gecenin üçünde kalkıp öğlen sıcağına kadar alın terimizi toprağa akıtıyoruz. Lakin bunun karşılığını alamıyoruz. Hiçbir vakit çiftçilerin bu türlü kenetlendiklerine şahit olmamıştım” tabirlerini kullandı.
‘SOLGUN: ÇİFTÇİNİN KANINI EMDİLER’
Türkiye Tütüncüler Birliği Lideri Şeyhmus Solgun üreticilerden boş kontrata imza atmamalarını isteyerek şu tabirleri kullandı:
* Tıpkı şirketler Afyon’da 27 liraya yaptıkları kontrata karşın tütünü 55 liradan aldılar. Şu an alım devam ediyor. Burada 55 liraya mukavele yaptılar 100 liraya almak zorundalar.
* 3-5 şirket birbirine sırt vermiş gece İzmir’de birlikte birebir masadalar gündüz bir rakibiz diyorlar fakat çiftçinin kanını emdiler çiftçiyi perişan ettiler.
* Oryantalda dünya lideri olacaksın, 48 ülkenin harmanında maya olacaksın fakat 100 lira fiyat alamayacaksın. Mukavele günü boş evraka imza atmayın. Tütüne gereksinim var. Ülkemizin ekonomisidir tütün. Bugün tütünden alınan vergi ile kaç tane bakanlığın muhtaçlığı karşılanıyor.
* İthalata artık dur demenin vakti geldi. Hiçbir tarım eserinde hak etmiyoruz.
* Burada 5 şirket var. Artık 11 şirket olacak. Bu şirketlerin buraya girdiği gün hangisi fazla veriyorsa onunla mukavele yapacağız.
‘AYDINLI ÜRETİCİ YILDIZSOY: HAKKIMIZI ARIYORUZ’
Aydın’a bağlı Bozdağan ilçesi üreticilerinden Cengiz Yıldızsoy SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada; “Hakkımızı aramak için toplandık. Tütün fiyatının 100 liranın altında olmasını istemiyoruz. Bizimle 55 liradan kontrat yaptılar. Fiyat aşikâr değil. Enflasyon aldı başını gitti. Maliyetler arttı. Tüm sarfiyatların fiyata ek edilmesi gerekir. Bize maliyeti 80 lirayı buldu. Şimdilik hiçbir şey muhakkak değil” tabirlerini kullandı.
‘TAVASLI ÜRETİCİ YALIÇOBAN: ÇOCUKLARIM BU İŞİ YAPMIYOR’
Denizli’nin Tavas ilçesi üreticilerinden Mehmet Yalıçoban; “Biz 100 lira fiyat istiyoruz lakin bu çok değil. Bizler aslında bu masrafın altındayız. Kontratlarımız 55 lira. Enflasyon var, girdi maliyetleri arttı. Tütünün maliyeti 80 lira oldu. Benim yaşımın altında bu işi yapacak kimse kalmadı. Üç tane evladım var üçünü de dağıttım. Bu işten ekmek kalmayacak diye… Çocuklarım bu işi yapmak istemiyor” diye konuştu.
‘KADIN ÜRETİCİLER ESKİ İSYAN ETTİ’
Tavas’ın Gökçeler Köyü üreticilerinden Durdu Sağın; “Emeğimizin karşılığını istiyoruz. Şu anda fiyatı 55 lira dediler lakin alım yok. Ortada net bir durum yok. Bu fiyatlarla üretici ayakta kalamaz. Aslında bitmiş durumdayız nasıl ayakta kalalım… Aslında 100 lira da bizi kurtarmıyor fakat verelim diyoruz. Evvelden bir ton tütünle tüm gereksinimlerimizi giderirdik artık karşılamıyor” sözlerini kullandı.
Kale’li üreticilerden Cennet Alamaz şu sözleri kullandı: “3 ton tütünüm olsa bir çocuğu evlendiremeyeceğim. Altın da alamayacağım… Oğlum var üniversitede, okutamıyoruz. Burs alıyor . Biz yetişemiyoruz. Evvelden çok hoş nizamımız vardı. Artık çok zorladık. Eşim yalnızca bin lira markete verdi öbür bir şey değil. Aldığımız çamaşır tozu, yumuşatıcı, yağ. Şu anda zeytinyağı olmuş 100 lira bizim tütün olmuş 70 biz nasıl zeytinyağı alalım”
Tavaslı üreticilerden Sultan Karakurt ise; “Eskiden durum düzgündü artık değil. Oğullarım var evlendireceğim… Evvelden yıllık tütün ediyorduk hem düğün yapıyor hem de konutun gereksinimlerini gideriyorduk. Hani düğün ediyorduk paramız kalıyordu. Artık kalmayacak. Artık tütün parası kalmıyor. En az 100 lira olsun istiyoruz. Onun altı olmayacak”