Dünya Meteoroloji Örgütü‘nün (WMO) yayımladığı 2022 Global İklimin Durumu raporuna nazaran, dünya genelinde artan sıcaklık nedeniyle son 10 yılda deniz düzeyindeki yükselme 1990’lı yıllara kıyasla iki katına çıktı.
Mısır’ın Şarm el Pir kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi 27’nci Taraflar Konferansı’nda (COP27) genel oturumların yapıldığı birinci gününde yayımlanan rapor, denizlerin 2020’den beri yılda 5 milimetre yükseldiğine işaret ediyor. Artan buz erimesinden kaynaklananyükselme, doksanlı yıllarda 2,1 milimetreydi.
Grönland’daki buz katmanının 26 yıldır üst üste kütle kaybettiğini ortaya koyan rapora nazaran, 2022 dâhil son sekiz yılın dünyadaki en sıcak yıllar olarak kayıtlara geçmesi öngörülüyor.
Yayımlanan raporu “iklim kaosunun” kaydı olarak tanımlayan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gezegenin imdat davetine aksiyonla cevap vermeliyiz. Azimli ve inandırıcı bir iklim eylemiyle” açıklamasında bulundu.
Associated Press’e konuşan iklim bilimci Jennifer Francis, Dünya Meteoroloji Örgütü’nün raporunu kritik derecede hasta birinin durumunu gösteren bir laboratuvar raporuna benzetti. ABD’nin Massachusetts eyaletindeki Woodwell İklim Araştırma Merkezi’nden Francis, “Ancak bu olayda hasta olan Dünya” diye ekledi.
Karamsar tablo
WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Isınma ne kadar büyük olursa, tesirleri de o kadar makus olur. Şu anda atmosferde o kadar yüksek karbondioksit düzeylerine sahibiz ki Paris Muahedesi’nin 1,5 santigrat derecelik alt hududuna ulaşmak zor” dedi.
Taalas, “Birçok buzul için artık çok geç ve erime binlerce yıl olmasa bile yüzlerce yıl devam edecek. Bunun su güvenliği açısından da büyük tesirleri olacak. Deniz düzeyinin yükselme oranı son 30 yılda iki katına çıktı. Bu artışı şu an hee yıl için milimetrelerle tabir ediyor olsak da, yüzyılda yarım ila bir metreye ulaşıyor. Bu da milyonlarca kıyı sakini ve düşük rakımlı yerler için uzun vadeli ve büyük bir tehdit oluşturuyor” diye konuştu.
Genelde iklim değişikliğinden en az sorumlu olan ülkelerin en çok ziyanı gördüğünü söyleyen Taalas, Pakistan’da bin 700’den fazla kişinin vefatına neden olan sel felaketini ve Afrika Boynuzu’nda yıllarca süren kuraklıkları hatırlattı. WMO Genel Sekreteri, “Ancak bu yıl iklim değişikliğine karşı yeterli hazırlanan toplumlar bile çok hava şartlarından ziyan gördü. Avrupa’nın büyük kısmında ve Çin’in güneyindeki uzun müddetli sıcak hava dalgaları ve kuraklık bu bölgeleri etkiledi” diye ekledi.
Zirvede bir ilk
Fosil yakıt tüketerek zenginleşen ülkelerle iklim değişikliğinden en fazla etkilenen yoksul ülkeleri karşı karşıya getiren adaletsizlik, Mısır’da başlayan BM iklim doruğunun de en tartışmalı bahisleri ortasında yer alıyor.
İlk günkü oturumlara katılan yaklaşık 190 ülkenin delegeleri, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen yoksul ülkelere yardım için bir mali düzenek kurulması fikrini içeren ve “kayıp ve zarar” olarak isimlendirilen mevzunun resmen tepe gündemine alınması konusunda anlaştı.
COP27 Lideri olarak tepeye mesken sahipliği yapan Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, bu bahsin birinci kere resmen gündem unsuru olarak kabul edilmesinin “iklim kaynaklı felaketlerin kurbanlarının çektikleri açısından bir empati ve dayanışma hissini yansıttığını” söyledi.
Zirvenin yarın ve Salı günü gerçekleştirilecek oturumlarına 120’den fazla ülkenin başkanı katılacak. Tepe 18 Kasım’da sona erecek.